Uit: Nederlands Dagblad 29 november 2003 / website www.nd.nl

Met brood en wijn gebeurt wel iets

Rooms-katholieken geloven wél dat Christus aanwezig is in brood en wijn van de eucharistie. 'Transsubstantiatie' heet dat sinds de dertiende eeuw. Maar in dat begrip zit een hoop middeleeuwse theologie en filosofie. Emeritus hulpbisschop Lescrauwaet verwoordt het anders voor vandaag. ,,Vergelijk het met een kus. Dat is een teken, dat zegt: 'ik houd van jou'. En tegelijk is het een daad van liefde, waarachtige communicatie. Het brood en de wijn zijn ook niet 'alleen maar' een teken. De Heer deelt zichzelf echt aan ons uit.''

Over avondmaal en eucharistie ging het gisteren op de negende ontmoeting in het kader van een dialoog tussen rooms-katholieke en pinkster-christenen in Nederland. Zegwaart en Lescrauwaet waren de inleiders. Het onderwerp was een van de hete hangijzers in de Reformatie. Lescrauwaet en Zegwaart constateerden na afloop van een - besloten - rondetafelgesprek veel herkenning over en weer, en ook bereidheid tot zelfkritiek.

De bisschop herkende ,,dezelfde grondtoon'' om in avondmaal en eucharistie ,,de Heer te ontmoeten en dat niet in je eentje te doen''. De pinkstertheoloog was blij met de ,,nuance'' ten aanzien van de transsubstantiatie.

Meer Calvijn

Volgens Zegwaart leunen de Pinkstergemeenten - en volgens Lescrauwaet geldt dat voor Nederlandse protestanten in het algemeen - zwaar op Zwingli. Deze reformator zag het avondmaal louter als herinnering aan Christus' dood. Zegwaart - en ook Lescrauwaet - zou er wel een scheut Calvijn in willen hebben; voor deze reformator was het avondmaal wel degelijk ook ontmoeting met Christus zelf.

Stel dus dat beide partijen elkaar op dit punt een eind zouden naderen - dan blijft er nog een kardinaal verschil over, waardoor rooms-katholieken en pinksterchristenen in elk geval voorlopig niet samen dit sacrament kunnen vieren.

Christus is aanwezig niet alleen in brood en wijn, zei mgr. Lescrauwaet; Hij is er ook in het Woord dat gelezen en verkondigd wordt, en als hoofd van het lichaam, de gemeenschap die bidt en zingt. Hij is ook aanwezig via de priester. Die is voor katholieken essentieel. De priester treedt op namens Christus en namens de bisschop, in de lijn van de ambtsopvolging van de apostelen. Zijn aanwezigheid maakt de eucharistie tot maaltijd van de Heer, in plaats van een samenkomst die we zelf bedacht hebben, zei de bisschop.

Charismatisch

Sinds 1999 ontmoeten beide partijen elkaar een of twee keer per jaar. Het gaat om een informele dialoog, niet gericht op gezamenlijke verklaringen, laat staan officiële toenadering. Het doel is veel meer ontmoeting, herkenning en het wegnemen van vooroordelen.

De vertegenwoordiging van pinksterkant is officieel: als kerkgenootschap hebben de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (VPE) een werkgroep voor het gesprek met andere kerken, en die voert deze dialoog. De rooms-katholieke deelnemers zijn er op persoonlijke titel; ze komen vooral uit de kring van de Katholieke Charismatische Vernieuwing. Wel worden ze mede aangevoerd door de secretaris van de Katholieke Vereniging voor Oecumene; ook de Haarlemse hulpbisschop Van Burgsteden, die oecumene in zijn portefeuille heeft, laat zich vertegenwoordigen.

De dialoog wordt volgend jaar voortgezet. Een afspraak over datum en onderwerp is nog niet gemaakt. Wereldwijd zijn de Rooms-Katholieke Kerk en de Pinksterbeweging al sinds 1972 in dialoog.

Deze tekst is gepubliceerd op website StuCom, http://home.hetnet.nl/~stucom of via www.kcv-net.nl/stucom als document 0109.