"Vanuit het zelfbeeld van de rooms-katholieke kerk volgens hetwelk de werking van de heilige Geest ook verbonden is aan de gestructureerde en geïnstitutionaliseerde bemiddeling van de geloofsgemeenschap, zie ik de Pinksterchristenen eerder als sterk gericht op de zichtbare tekenen van die werking in het leven van individuele gelovigen.(…) De rooms-katholieken moeten laten zien in welke zin en in welke mate Gods Geest zich bindt aan structuren en toch zijn vrijheid behoudt ('Hij waait waar Hij wil'); de Pinksterchristenen van hun kant hoe individuele geestgedrevenheid ingebed is en gedragen wordt door gemeenschap." Dit zei dr. Ton van Eijk aan het einde van een uiteenzetting over het rooms-katholieke antwoord op de vraag: Wat is de Kerk van Christus en wat zijn noodzakelijke structuren. Hij sprak tijdens de zesde dialoogbijeenkomst, die 29 november 2001 in Amersfoort werd gehouden tussen rooms-katholieken en vertegenwoordigers van de Verenigde Pinkster en Evangeliegemeenten in Nederland.

Een aanleiding om over het Kerkbegrip te spreken lag in de geruchtmakende verklaring Dominus Iesus die in 2000 door de Vaticaanse congregatie voor de geloofsleer werd gepubliceerd. In het licht van Vaticanum II spreekt Dominus Jesus, wel erg zuinig over de kerkelijkheid van ´afgescheiden kerken en gemeenschappen´. Aldus Van Eijk, priester van bisdom Rotterdam en momenteel voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland.

NADRUK OP PLAATSELIJKE GEMEENTE

In de theologie van de Pinkstergemeenten heeft de plaatselijke gemeente veel meer aandacht dan de universele Gemeente. ´De gemeenten vormen samen het Lichaam van Christus en onderhouden relaties met elkaar, ook over denominationele grenzen heen.´ Dat verklaarde drs Huib Zegwaart, die vanuit de Pinkstergemeenten op dezelfde vraag antwoord gaf. ´Die erkenning maakt het moeilijk om de ligging van de grenzen precies aan te geven.` `De Pinksterbeweging zal zich - juist in het gesprek met de grote kerken van de Reformatie en de Rooms-Katholieke Kerk - theologisch rekenschap dienen te geven van het wezen en de opdracht van de Kerk in de volle breedte.

In de pas geformuleerde Geloofsbasis van de Verenigde Pinkster- en Evangeliegemeenten (VPE) - onder die nieuwe naam gingen per 1 januari 2002 in Nederland de Broederschap van Pinkstergemeenten en de Volle Evangeliegemeenten samen verder - is meer oog voor de gemeente als geloofsinhoud. De gemeente krijgt een sterker accent dan in de oude beginselverklaring van de Broederschap. De VPE telt ongeveer 120 gemeenten in Nederland.

WAT IS EEN KERK, WAT IS EEN GEMEENTE?

De rk kerk erkent een geloofsgemeenschap pas als kerk in de volle betekenis van het woord als er behalve de doop ook "de eucharistie en in samenhang daarmee het (bisschops)ambt" aanwezig zijn. Van de 'afgescheiden kerken in het Westen' wordt door Vaticanum II gezegd dat die de kern (substantia) van de eucharistie niet geheel en naar de oorspronkelijke bedoeling hebben bewaard 'vanwege een defectus in het sacrament van de wijding'. Dit kan op twee manieren worden uitgelegd: (1) dat het sacrament van de wijding tot het ambt in de kerken van de Reformatie geheel ontbreekt of (2) dat er íets aan ontbreekt.

Pinksterchristenen gebruiken niet het woord kerk maar gemeente. Ze spreken al van gemeente waar er twee of drie samen zijn in Christus' Naam. Zo kwam in de dialoog naar voren. Maar in de praktijk wordt door de VPE pas een gemeente als gemeente erkend als er doop, avondmaal, een of twee oudsten (of een voorganger en een oudste) en minimaal twintig belijdende leden zijn. Zo verklaarde Peter Sleebos, algemeen voorzitter van de VPE, tijdens de dialoogbijeenkomst. In een deel van de pinksterbeweging neigt men volgens hem naar het hebben van 'bisschoppen', maar binnen de wereldwijde Assemblies of God, waar de VPE mee verbonden is, heeft de episcopaalse richting het niet gehaald. De VPE is ook terughoudend met de titel apostel voor stichters van nieuwe gemeenten. Wel spreekt ze over mensen met een apostolische bediening.

De teksten van de inleidingen van Van Eijk en Zegwaart worden gepubliceerd in de Parakleet, het kaderblad van de VPE en op website StuCom (rubriek dialoog, 0079 en 0080).

----------------------

 Voor meer informatie:

drs. Huib Zegwaart, secretaris VPE, p/a Rotholm 20, 8321 DK Urk tel. 0527-687005, e-mail: bpg@euronet.nl

Geert van Dartel, directeur Katholieke Vereniging voor Oecumene (voorheen Sint Willibrord Vereniging), Walpoort 10, 5211 DK Den Bosch, tel. 073-6136471, fax: 073-6126610, e-mail: gvandartel@oecumene.nl

Kees Slijkerman, Birkastraat 29, 3962 BM Wijk bij Duurstede, tel. 0343-578814 (kantoor), e-mail:keesslij@ision.nl